Οι άγριοι ντετέκτιβ

Roberto Bolano
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Σελίδες: 720
Τίτλος πρωτοτύπου: Los detectives salvajes
Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου

Συνεχίζοντας το λογοτεχνικό μου ταξίδι στην Λατινική Αμερική, πέρασα από την Αργεντινή στην γειτονική της Χιλή. Έφτασε λοιπόν η ώρα να γνωρίσω το παγκόσμιο συγγραφικό φαινόμενο και πρόωρα χαμένο, από το 2003 συγγραφέα, που ακούει στο όνομα Roberto Bolano. Δεν έχω αποκτήσει ακόμα το πολυσυζητημένο 2666, αλλά εδώ καιρό είχα στη βιβλιοθήκη τους "Άγριους ντετέκτιβ" που με περίμεναν να τους διαβάσω.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 3 μέρη. Στο πρώτο μέρος η πλοκή τοποθετείται στην πόλη του Μεξικού. Νοέμβριος 1975. Ο Χουάν Γκαρσία Μαδέρο είναι ένας δεκαεφτάχρονος νέος και αφηγητής της ιστορίας. Ζει με τους συγγενείς του και σπουδάζει νομική αλλά ο πόθος του είναι να γίνει ποιητής. Παρακολουθεί λοιπόν κάποια μαθήματα λογοτεχνίας και σε ένα από αυτά γνωρίζει δύο πολύ ιδιαίτερα άτομα. Τον Χιλιανό Αρτούρο Μπελάνο και τον Μεξικανό Ουλίσες Λίμα, ποιητές και οι δύο, που ηγούνται ενός νέου λογοτεχνικού κινήματος που αποκαλείται ενστικτορεαλισμός. Ο νεαρός εισχωρεί στην ομάδα τους και έρχεται σε επαφή με το φρέσκο λογοτεχνικό αίμα της εποχής του γνωρίζοντας δεκάδες νέους καλλιτέχνες αλλά και όχι μόνο, και μαζί με αυτούς ζει το ξέφρενο καλλιτεχνικό πνεύμα έχοντας πρωτόγνωρες για αυτόν εμπειρίες. Η ζωή του αλλάζει ριζικά και νιώθει ευτυχισμένος. Το τέλος του πρώτου αυτού μέρους τον βρίσκει να διαφεύγει κυνηγημένος, μαζί τους δύο ηγέτες του κινήματος και μια νεαρή πόρνη, με ένα αυτοκίνητο στα βόρεια του Μεξικού, την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1976.

Το δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου καλύπτει χρονολογικά την περίοδο από την αρχή του '76 ως το '96. Εδώ αφηγητής δεν είναι ο νεαρός του πρώτου μέρους αλλά δεκάδες διαφορετικά πρόσωπα που αναφέρθηκαν μέχρι στιγμής στο βιβλίο αλλά και όχι μόνο. Μέσα από τις αφηγήσεις τους μαθαίνουμε την πορεία, στο πέρασμα του χρόνου, του κινήματος του ενστικτορεαλισμού αλλά και την τύχη των δύο κεντρικών ηρώων που αναφέρθηκαν παραπάνω. Οι πάμπολλες διαφορετικές αφηγήσεις μας δίνουν μέσα από διαφορετικό κάθε φορά πρίσμα τα γεγονότα που έλαβαν χώρα μέσα στα 20 αυτά χρόνια και μας ταξιδεύουν αρκετά. Μεξικό, Ισπανία, Γαλλία, Ισραήλ, Αγκόλα, Λιβερία, χώρες μέσα στις οποίες κινήθηκαν οι δυο ήρωες του βιβλίου, αλλά και πολλά άλλα πρόσωπα που έχουν εμπλοκή στην όλη ιστορία.Το τελευταίο και μικρότερο μέρος, χρονολογικά επανέρχεται ουσιαστικά στο τέλος του πρώτου μέρους συνεχίζοντας την πλοκή που διαδραματίζεται στα βόρεια του Μεξικού και καλύπτει την περίοδο από την Πρωτοχρονιά μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου του '76, όπου η ομάδα των τεσσάρων ατόμων βρίσκεται στα ίχνη μιας γυναικείας φιγούρας, της ποιήτριας Σεσάρεα Τιναχέρο ιδρυτή του ενστικτορεαλισμού, κάτι που έγινε τη δεκαετία του '20 αλλά σύντομα εξαφανίστηκε. Την ίδια στιγμή, ο νταβατζής της νεαρής πόρνης που είναι μαζί τους, τους καταδιώκει για να την πάρει πίσω..

Εντελώς λάτιν και άκρως βιβλιοφιλικός ο χαρακτήρας του βιβλίου. Δεκάδες ονόματα λογοτεχνών, ποιητών, καλλιτεχνών και έργων παρελαύνουν στις σελίδες του. Ψυχή του βιβλίου το Μεξικό και ο συγγραφέας μας βάζει για τα καλά στο κλίμα της εποχής δίνοντας ένα μποέμικο φόντο και μια πολύ έντονη ζωή. Πάθη, έρωτες, σεξ, ποτό, ναρκωτικά, βία και αναζήτηση μυστικών. Υπερβολικά πυκνογραμμένο και θα έλεγα απαιτητικό και όχι ιδιαίτερο εύκολο. Το πρώτο μέρος είναι απολαυστικότατο και αυτό που λέμε page turner. Στο δεύτερο μέρος ο Bolano διαλέγει τον δύσκολο δρόμο. Παρόλο που μας δίνει τα γεγονότα σε μια χρονολογική σειρά το κάνει πολύπλοκο με δεκάδες διαφορετικούς αφηγητές. Οι ιστορίες τους είναι σαν μικρά διηγήματα, άλλοτε μου ήταν πολύ ενδιαφέρουσες, κάποιες άλλες φορές μου φάνηκαν βαρετές. Ίσως να φταίει ότι ήταν πάρα πολλές στον αριθμό. Θέλει νομίζω αρκετή υπομονή καθώς κάπου χάνεσαι και δεν ξέρεις που το πάει ο συγγραφέας. Το τρίτο και τελευταίο μέρος είναι στο ύφος του πρώτου. Ξαναγίνεται εύκολο στην ανάγνωση και ουσιαστικά είναι πανέξυπνο αφού σου δίνει να καταλάβεις πολλά πράγματα για τα οποία αναρωτιόσουν νωρίτερα. Σίγουρα αποζημιώνει κάποιον που ίσως κουράστηκε κάπως μέχρι τότε το βιβλίο και προσωπικά το βρήκα πάρα πολύ ευφυές. Αυτό που θα έλεγα σε κάποιον που θα 'θελε να την γνώμη μου θα ήταν, φυσικά και να το διαβάσει, να έχει εκτός του μυαλού του την όλη φήμη που έχει δημιουργηθεί γύρω από το όνομα του συγγραφέα, να είναι υπομονετικός και γενικά να κρατήσει μικρό καλάθι ώστε να μην απογοητευθεί αν δυσκολευτεί με το στυλ του. Αριστούργημα εγώ δεν θα το έλεγα, εντούτοις χάρηκα πολύ που το διάβασα, μου άρεσε αρκετά στο μεγαλύτερο μέρος του και ναι, θα ξαναδιάβαζα Bolano ευχαρίστως.